Zondagschoolboekjes
Zondagschoolboekjes
In de vitrine toonden wij u een selectie van zondagschoolboekjes.
Er zaten exemplaren tussen van bijna 100 jaar oud.
De meeste boekjes zijn beschikbaar gesteld door leden van de Exoduskerk.
Op Goeree Overflakkee waren in alle dorpen zondagscholen actief. Hoeveel er in de hoogtij van de zondagscholen actief waren op het eiland, is onbekend.
Misschien leuk voor de historische vereniging "de Motte" dat eens te onderzoeken.
Een schatting van rond de 60 is aannemelijk.
Geschiedenis
De eerste zondagschool werd in 1781 in Gloucester (GB) opgericht door de filantroop Robert Raikes. Hij stichtte in de achterbuurten van deze stad scholen voor fabriekskinderen, die zes dagen in de week werkten en op zondag vrij waren. Als lesstof werd de Bijbel gebruikt, terwijl de scholen opgezet waren uit sociaal-pedagogisch motief.
Nadat in de 19e eeuw de omstandigheden voor kinderen verbeterden, kwam het accent op de godsdienstige en geestelijke vorming te liggen.
De eerste zondagscholen in Nederland kwamen rond 1830. Ook die ontstonden uit sociale bewogenheid. Opgericht door prominente leden uit de Reveilkring. De "Haagsche Zondagschool" werd in 1836 opgericht door de joodse arts Abraham Capadose. Er werden vervolgens overal in het land zondagschoolverenigingen opgericht. In de steden waren de activiteiten vooral gericht op niet-kerkelijk gebonden kinderen met de bedoeling hen in aanraking te brengen met het christelijk geloof.
Gebruikelijk in een tijd van verzuiling volgden diverse afscheidingen en splitsingen. Modernismen en angst voor verderfelijke dwalingen creëerden een kleurrijk pallet van zondagschoolverenigingen.
Zondagscholen anno 21ste eeuw
In veel protestantse kerken is het een gebruik, dat kinderen van de gemeente op zondag in een afzonderlijke bijeenkomst worden onderricht in godsdienst, zingen, praten over godsdienstige onderwerpen en een verwerking maken/spelen. Behoudende en orthodoxe gemeenten zijn tegen kindernevendiensten en zien vooral de zondagschool als een "leerschool" ter voorbereiding op de catechese.
Kindernevendiensten
Kindernevendiensten zijn ontstaan uit de zondagscholen. Kinderen gaan nu naar hun eigen ruimte tijdens de kerkdienst. Tot en met de leeftijd van groep acht krijgen zij zondags een eigen uitleg van een Bijbelverhaal, leren en zingen liedjes en maken een verwerking.
In de vitrine
De zondagschoolboekjes werden uitgereikt tijdens de kerstviering van de zondagschool. De naam van de zondagschool is als een ex-libris in de binnenzijde van de harde kaft geplakt. Soms met de naam van de zondagschooljuf of -meester.
Wij zien boekjes van zondagscholen uit o.a. Bruinisse, Nieuwe- en Oude Tonge, Ooltgensplaat, Dirksland, Middelharnis, Naaldwijk (oudste boekje 1921) en Rotterdam.
Leuk zijn de kleurplaatjes en het roosterboekje van mevrouw Van de Sluijs-Osseweijer. Wanneer de psalm van de week goed opgezegd werd, was de beloning een plaatje met een bijbels tafereel. In het roosterboekje uit 1945 ( enkele maanden na de bevrijding) stond de te leren weekpsalm genoteerd. De watersnood en de evacuatie naar Poeldijk heeft het boekje overleefd.
Het roosterboekje is een klein stukje religieus erfgoed met een bijzonder verhaal.
|